องค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง

ส่วนที่ 1 สภาพทั่วไปและข้อมูลพื้นฐาน
1. ด้านกายภาพ
1.1 ที่ตั้งของหมู่บ้านหรือชุมชนหรือตำบล
องค์การบริหารส่วนตำบลคูเมืองเกิดขึ้นตาม พระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ.2537 มีผลให้สภาตำบลมีฐานะเป็นนิติบุคคลและได้รับการยกฐานะจัดตั้งเป็นองค์การบริหารส่วนตำบล ตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ.2537 ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งองค์การบริหารส่วนตำบล ลงวันที่ 16 ธันวาคม 2539 ประกาศ              ราชกิจจานุเบกษา ฉบับประกาศทั่วไปเล่ม 113 ตอนพิเศษ 52ง ลงวันที่ 25 ธันวาคม 2539 โดยมีผลบังคับใช้เมื่อวันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2540 เป็นต้นไป ซึ่งสถานที่ตั้งครั้งแรกตั้งอยู่ ณ บ้านคุ้ม หมู่ที่ 9 ตำบลคูเมือง              อำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร แต่เนื่องด้วยพื้นที่เดิมคับแคบ การติดต่อทางราชการไม่สะดวก จึงได้ย้ายที่ทำการมาที่ บ้านคุ้ม หมู่ที่ 6 ตำบลคูเมือง อำเภอมหาชนะชัย จังหวัดยโสธร ตั้งแต่ประมาณปี พ.ศ.2547 จนถึงปัจจุบัน มีพื้นที่ 59 ตารางกิโลเมตร ที่ตั้งตำบลคูเมืองอยู่ห่างจากอำเภอมหาชนะชัย ระยะทาง 4 กิโลเมตร และห่างจากจังหวัดยโสธร  ประมาณ  46  กิโลเมตร

1.2 ลักษณะภูมิประเทศ
       ลักษณะภูมิประเทศพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่มมีพื้นที่บางส่วนอยู่ในเขตพื้นที่ทุ่งกุลาร้องไห้
                อาณาเขต    ตำบลคูเมืองมีอาณาเขตติดต่อกับตำบลใกล้เคียง   ดังนี้
                   - ทิศเหนือ            ติดกับตำบลหัวเมือง และตำบลพระเสาร์ อำเภอมหาชนะชัย
                   - ทิศตะวันออก      ติดกับตำบลผือฮี  และตำบลฟ้าหยาด   อำเภอมหาชนะชัย
                   - ทิศใต้               ติดกับตำบลสงยาง อำเภอมหาชนะชัย  และตำบลดู่ อำเภอราษีไศล    
                   - ทิศตะวันตก        ติดกับตำบลโจดม่วง และตำบลคลีกลิ้ง  อำเภอศิลาลาด

1.3  ลักษณะภูมิอากาศ                                                                                   
               ลักษณะภูมิอากาศเป็นแบบมรสุม อากาศเปลี่ยนแปลงไปตามฤดู ซึ่งมี 3 ฤดู ดังนี้
          -  ฤดูร้อน        เริ่มตั้งแต่         กลางเดือนกุมภาพันธ์ – กลางเดือนพฤษภาคม
          -  ฤดูฝน          เริ่มตั้งแต่         กลางเดือนพฤษภาคม - กลางเดือนตุลาคม
          -  ฤดูหนาว       เริ่มตั้งแต่         กลางเดือนตุลาคม     - กลางเดือนกุมภาพันธ์
           1.4  ลักษณะของดิน
      กลุ่มชุดดินที่ 40 จำนวน 9309.09 ไร่ เนื้อดินเป็นทรายจัด สีดินบนเป็นสีเทาแก่ ใต้ลงไปเป็นชั้นทรายสีขาว ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็นกรดปานกลาง และกลุ่มชุดดินที่ 6 จำนวน 10120.79 ไร่ มีเนื้อดินบนเป็นดินร่วนเหนียวหรือดินเหนียว สีเทาแก่ ดินด้านล่างเป็นดินเหนียวสีน้ำตาลอ่อน หรือสีเทามีจุดสีน้ำตาล สีเหลือง หรือสีแดงตลอดชั้นดิน ปฏิกิริยาดินเป็นกรดจัดมากถึงเป็นกรดจัด ที่มา. จาก ข้อมูลสารสนเทศทรัพยากรดินรายจังหวัด, สืบค้นเมื่อ 20 เมษายน 2564, จาก https://bit.ly/3l1puhu

2.  ด้านการเมือง/การปกครอง
2.1  เขตการปกครอง 
ตำบลคูเมืองแบ่งเขตการปกครอง  ประกอบด้วยหมู่บ้าน   12  หมู่บ้าน  ดังนี้               
หมู่ที่  1  บ้านคูเมือง                          หมู่ที่  7  บ้านสำโรง
                             หมู่ที่  2  บ้านคุ้ม                              หมู่ที่  8   บ้านพลไว
                             หมู่ที่  3  บ้านพลไว                          หมู่ที่  9   บ้านคุ้ม
                             หมู่ที่  4  บ้านสำโรง                           หมู่ที่ 10  บ้านสำโรง
                             หมู่ที่  5  บ้านขาม                            หมู่ที่  11 บ้านคูเมือง
                             หมู่ที่  6 บ้านคุ้ม                               หมู่ที่ 12  บ้านขาม
2.2  การเลือกตั้ง
ตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 แก้ไขเพิ่มเติมถึง  (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2562 มาตรา 45 ภายใต้บังคับมาตรา 45/1 สภาองค์การบริหารส่วนตำบลประกอบด้วยสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบล จำนวนเขตเลือกตั้งละหนึ่งคน ซึ่งเลือกตั้งขึ้นโดยราษฎรผู้มีสิทธิเลือกตั้งในแต่ละเขตเลือกตั้ง ในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลนั้น ให้ถือเขตหมู่บ้านเป็นเขตเลือกตั้ง เว้นแต่หมู่บ้านใดมีราษฎรตามหลักฐานการทะเบียนราษฎรไม่ถึงยี่สิบห้าคน ให้รวมหมู่บ้านนั้นกับหมู่บ้านที่มีพื้นที่ติดต่อกันและเมื่อรวมกันแล้วจะมีราษฎรถึงยี่สิบห้าคนเป็นเขตเลือกตั้งเดียวกัน การนับจำนวนราษฎรดังกล่าวให้นับ ณ วันที่ 1 มกราคมของปีที่มีการเลือกตั้ง
องค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง ปัจจุบันมีสมาชิกสภาองค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง    จำนวน 12 คน เป็นไปตามพระราชบัญญัติสภาตำบลและองค์การบริหารส่วนตำบล พ.ศ. 2537 แก้ไขเพิ่มเติมถึง (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2562       
3. ประชากร
           3.1 ข้อมูลเกี่ยวกับจำนวนประชากร
               มีประชากรทั้งสิ้น  6,582  คน  แยกเป็นชาย  3,268  คน  หญิง   จำนวน  3,314  คน
ข้อมูลจำนวนครัวเรือนและประชากร  องค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง

ลำดับ	หมู่ที่	บ้าน	จำนวน	ประชากร		รวม
ที่			ครัวเรือน	ชาย	หญิง
1	1	คูเมือง	122	175	188	363
2	2	คุ้ม	194	334	356	690
3	3	พลไว	224	385	363	748
4	4	สำโรง	144	294	306	600
5	5	ขาม	126	184	191	375
6	6	คุ้ม	259	397	400	797
7	7	สำโรง	190	372	382	754
8	8	พลไว	196	339	342	681
9	9	คุ้ม	115	206	212	418
10	10	สำโรง	106	191	158	349
11	11	คูเมือง	130	185	199	384
12	12	ขาม	125	206	217	423
รวม			1,931	3,268	3,314	6,582

(ข้อมูลสถิติประชากรทางการทะเบียนราษฎร สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง ณ มีนาคม 2567)
ตารางเปรียบเทียบประชากรย้อนหลัง 5 ปี และการคาดการณ์ในอนาคต

ปี พ.ศ.	ชาย	หญิง	รวม
2562	3,314	3,356	6,670
2563	3,290	3,360	6,650
2564	3,279	3,355	6,634
2565	3,266	3,352	6,618
2566	3,274	3,326	6,600

จากตารางจำนวนประชากรในตำบลคูเมือง มีประชากรหญิงมากกว่าประชากรชาย และคาดการณ์ว่าในอนาคตจะมีอัตราเฉลี่ยลดลงในทุกๆปี
          
           3.2 ช่วงอายุและจำนวนประชากร
แยกตามช่วงอายุ(ปี)
(เฉพาะผู้มีสัญชาติไทย และมีชื่ออยู่ในทะเบียนบ้าน)

	ชาย	หญิง	รวม
ต่ำกว่า 1 ปี - 18 ปี	646	599	1,245
อายุ 19 ปี - 60 ปี	2,044	2,062	4,106
อายุ 61 ปี - มากกว่า 100 ปี	578	653	1,231
			6,582

4. สภาพทางสังคม
           4.1 การศึกษา
- โรงเรียนประถมศึกษา                  5        แห่ง
- โรงเรียนมัธยมศึกษา                   2        แห่ง  (โรงเรียนขยายโอกาส)
- ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก                     5        แห่ง
               - ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยตำบลคูเมือง         1        แห่ง
               - ศูนย์ข้อมูลข่าวสารและบริการอินเตอร์เน็ตตำบล อบต.คูเมือง            1        แห่ง
           4.2 สาธารณสุข
               4.2.1 กองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม องค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง จำนวน  1  แห่ง
               4.2.2 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล  จำนวน  2  แห่ง
                   - โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล บ้านคุ้ม
                   - โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล บ้านสำโรง
4.2.3 ส้วม
                   - อัตราการมีและใช้ส้วมราดน้ำ  ร้อยละ 70
                   - อัตราการมีและการใช้ส้วมนั่งราบ  ร้อยละ 30
               4.2.4 แหล่งกำจัดสิ่งปฏิกูล    จำนวน     1     แห่ง
           4.3 อาชญากรรม
               - ศูนย์ อปพร.อบต.คูเมือง                 จำนวน        1        แห่ง
               - ที่ทำการตำรวจชุมชน                    จำนวน        1        แห่ง
               - จุดตรวจในหมู่บ้าน                       จำนวน        12      แห่ง
           4.4 ยาเสพติด
               ยาเสพติด ปัญหาการแพร่ระบาดของยาเสพติดเป็นปัญหาที่สังคมไทยทุกยุคทุกสมัยต้องเผชิญอยู่เสมอ ในเขตขององค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง ก็มีเจ้าหน้าที่ตำรวจที่คอยควบคุม ดูแล ป้องกันปราบปราม ใน ส่วนขององค์การบริหารส่วนตำบลคูเมืองก็ได้ให้ความสำคัญเกี่ยวกับการจัดโครงการที่ช่วยสร้างความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับยาเสพติด การให้ความรู้ถึงความน่ากลัวและผลกระทบต่างๆ ในการเข้าไปยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติด รวมไปถึงการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์ ของเยาวชนและบุคคลทั่วไปในพื้นที่
           4.5 การสังคมสงเคราะห์
                   ส่วนงานสวัสดิการและพัฒนาชุมชนขององค์การบริหารส่วนตำบลคูเมืองจะเป็นหน่วยงาน หลักในการให้ความช่วยเหลือและดำเนินงานที่เกี่ยวกับการสังคมสงเคราะห์ในพื้นที่ตำบลคูเมือง เช่น การ ประสานหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อให้การช่วยเหลือตามอำนาจหน้าที่ของแต่ล่ะหน่วยงาน เป็นต้น

5. ระบบบริการพื้นฐาน
           5.1 การคมนาคมขนส่ง
               - ถนนระหว่างหมู่บ้านส่วนมากเป็นถนนลาดยาง
               - ถนนภายในหมู่บ้านเป็นถนนลาดยาง,คอนกรีต,หินคลุก,ถนนดิน และลูกรัง
               - ถนนลงสู่พื้นที่การเกษตรส่วนมากเป็นถนนลูกรัง ถนนหินคลุก และถนนดิน
           5.2 การไฟฟ้า
               ประชาชนในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง  มีไฟฟ้าใช้ครบทุกครัวเรือน  แต่มีความต้องการใช้ไฟฟ้าเพิ่มขึ้นทุกปี  เนื่องจากการขยายตัวเพิ่มขึ้นของหมู่บ้าน  และการทำการเกษตรตามไร่นาจึงมีความต้องการเป็นจำนวนมาก
           5.3 การประปา
               ในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง  มีการให้บริการระบบประปาหมู่บ้าน เข้าถึงครบทั้ง 12 หมู่บ้าน
           5.4  โทรศัพท์
               ปัจจุบันประชาชนส่วนใหญ่ในเขตองค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง ใช้โทรศัพท์มือถือ หรือ Smart Phone เพื่อเข้าถึงข่าวสาร ทำให้การติดต่อสื่อสารมีความรวดเร็ว
           5.5 ระบบโลจิสติกส์ (Logistics) หรือการขนส่ง
               ปัจจุบันพื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง มีระบบโลจิสติกส์ (Logistics) หรือการขนส่ง ทั้งไปรษณีย์ไทย และขนส่งภาคเอกชน จัดส่งทั่วถึงครบทั้ง  12  หมู่บ้าน
    6. ระบบเศรษฐกิจ
           6.1  การเกษตร
               พื้นที่องค์การบริหารส่วนตำบลคูเมือง ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม  โดยมีกิจกรรมการเกษตรที่สำคัญ  ได้แก่  ทำนา ปลูกมันสำปะหลัง

ปลูกพืชการเกษตร	เนื้อที่/ไร่
ข้าว	22,140
มันสำปะหลัง	3,608
รวม	25,748

               ข้อมูลจาก สำนักงานเกษตรอำเภอมหาชนะชัย ณ 2 พฤษภาคม 2567